پایان نامه ارزیابی رابطه بین محافظه كاری حسابداری و ریسك ورشكستگی شرکتهای بورس اوراق بهادر

چكیده:

این پژوهش روابط موجود در میان حسابداری محافظه كارانه و ریسك ورشكستگی را مورد بررسی قرار می دهد، كه محافظه كاری سبب افزایش اموال و پول نقد و ورشكستگی به عنوان شرایطی كه در آن پول نقد به میزان كافی وجود ندارد.تبعیت می كند، بنابراین تئوری حسابداری حاكی از وجود رابطه بین این دو مقوله است. در این پژوهش از طبقه بندی محافظه كاری مشروط و نامشروط و از مدل پیش بینی ورشكستگی زاوگین و آلتمن كه طیفی از احتمال ورشكستگی را ارائه می دهند استفاده شده است. جهت بررسی رابطه در شرایط بازار سرمایه ایران در دوره زمانی 1388-1379 جامعه مطالعاتی شامل شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد كه با استفاده از روش حذف سیستماتیك شركت هایی كه اطلاعات مورد نیاز پژوهش ما را فراهم نكردند حذف و تعداد 76 شركت انتخاب شوند. پس متغیر های پژوهش مورد شناسایی قرار گرفته و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های به دست آمده از نرم افزار های رهاورد نوین، برای محاسبه متغیر های پژوهش از نرم افزار Excel استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه ها توسط نرم افزار Spss به كمك آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی مورد تجزیه و تحلیل  قرار گرفتند. از تحقیق این نتایج حاصل شد فرضیه اصلی اول: بین محافظه كاری حسابداری و ریسك وركستگی طبق مدل آلتمن در بازار سرمایه ایران ارتباط معنادار وجود دارد. با توجه به تقسیم محافظه كاری به مشروط، مولفه های آماری به دست آمده از آزمون های آماری مربوط به متغیر های این فرضیه نشان می دهد كه متغیر ها دارای ارتباط خطی و معكوس با یكدیگر هستند. در نتیجه فرض خطی بودن رابطه بین محافظه كاری مشروط و نامشروط و ریسك ورشكستگی تایید می گردد. فرضیه اصلی دوم: بین محافظه كاری و ریسك ورشكستگی طبق زاوگین در بازار سرمایه ایران ارتباط معنادار وجود دارد. با توجه به سنجش محافظه كاری از طریق تقسیم بین محافظه كاری مشروط ونامشروط، مولفه های آماری به دست آمده از آزمون های آماری مربوط به متغیر های این فرضیه نشان می دهد كه محافظه كاری مشروط و نامشروط با ریسك ورشكستگی طبق مدل زاوگین دارای ارتباط خطی و معكوس هستند. در نتیجه فرض خطی بودن رابطه بین متغیر ها تایید می گردد. نتایج مقایسه ای حاصل از دو فرضیه اصل پژوهش نیز حاكی از این مهم است كه رابطه بین محافظه كاری مشروط و ریسك ورشكستگی طبق دو مدل آلتمن و زاوگین قوی تر از رابطه بین محافظه كاری نامشروط و این دو مدل می باشد. نتایج به دست آمده در این پژوهش با سایر تحقیقات جهانی به خصوص نتایج تحقیق فرانك و همكاران (2010) مطابقت كاملی را نشان می دهد و می تواند كلیه گروه های ذی نفع درون سازمانی و برون سازمانی را در اتخاذ تصمیمات خود یاری كند.

واژه های كلیدی: محافظه كاری حسابداری، محافظه كاری مشروط، محافظه كاری نامشروط، ریسك ورشكستگی، مدل آلتمن، مدل زاوگین

 مقدمه:

امروزه پیشرفت سریع فناوری و تغییرات محیطی وسیع، شتاب فزاینده ای به اقتصاد بخشیده و رقابت روز افزون موسسات دستیابی به سود را محدود و احتمال ورشكستگی را افزایش داده است. از سوی دیگر مالكین، سرمایه گذاران، شركای تجاری و بستانكاران با تكیه بر گزارش های مالی شركت ها به ارزیابی موفقیت یك شركت و گرایش آن به ورشكستگی علاقمند هستند. در تصمیم گیری های مالی سرمایه گذاران و بستانكاران در مورد یك موسسه صورت های مالی نقش اساسی را بازی می كنند. صورت های مالی بخش اصلی فرایند گزارشگری مالی را تشكیل می دهند. هدف های گزارشگری مالی و مبانی حسابداری ایجاب می كند، اطلاعاتی كه گزارشگری مالی را تشكیل می دهند، از ویژگی های معینی برخوردار باشند. در مفاهیم گزارشگری ایران از ویژگی ها با عنوان خصوصیات كیفی یاد شده است، یكی از این خصوصیات كیفی محافظه كاری است. محافظه كاری حسابداری از افزایش اموال و پول نقد ورشكستگی به عنوان شرایطی كه پول نقد به میزان كافی وجود ندارد تبعیت می كند پس باتوجه به ارتباطات میان محاظه كاری و ریسك ورشكستگی، اعمال محافظه كاری با افزایش وجوه نقد در دسترس و به جریان انداختن آن توسط شركت هایی كه در محدوده فشار مالی هستند، باعث می شود كه این شركت ها ریس ورشكستگی پایین تری داشته باشند براساس این موضوع محافظه كاری غالبا با ریسك ورشكستگی ارتباط منفی دارد، مهمترین هدف مطالعه حاضر تعیین تئوریك شاخص های سنجش محافظه كاری، آزمون این شاخصه ها و ارائه شواهد لازم به منظور كمك به فعالان بازار سرمایه ایران، برای اتخاذ تصمیمات منطقی در فرایند مدیریت و سرمایه گذاری است.

چكیده: 1

مقدمه: 3

فصل اول: كلیات تحقیق

1-1 مقدمه 5

2-1 تاریخچه مطالعاتی. 7

3-1 بیان مسئله 9

4-1. چهار چوب نظری تحقیق. 11

5-1. فرضیه های تحقیق. 12

6-1. اهمیت و ضرورت تحقیق. 12

7-1. اهداف تحقیق. 13

8-1. حدود  مطالعاتی. 14

1-8-1 قلمرو مكانی. 14

2-8-1 قلمرو زمانی. 14

3-8-1 قلمرو موضوعی. 14

9-1. تعریف مفاهیم و واژه های کلیدی. 14

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

1-2 بخش اول : مبانی نظری. 17

1-1-2  مقدمه 17

2-1-2. تعریف محافظه كاری. 17

3-1-2 . احتیاط. 20

4-1-2. معیارهای ارزیابی محافظه کاری. 20

1-4-1-2. معیارهای خالص دارایی ها 21

2-4-1- 2.  معیارهای سود و اقلام تعهدی. 21

3-1-4-2.  معیارهای رابطه سود و بازده سهام 22

5-1-2. تقسیم انواع محافظه کاری. 22

1-5-1-2. محافظه کاری مشروط: (محافظه کاری سود و زیانی- محافظه کاری از پیش تعیین شده) 23

2-5-1-2. محافظه کاری نامشروط (محافظه کاری ترازنامه ای- محافظه کاری آینده نگر) 23

6-1-2 روش های اندازه گیری محافظه کاری: 24

1-6-1-2 روش ها اندازه گیری محافظه کاری مشروط. 24

2-6-1-2. روش های اندازه گیری محافظه کاری نامشروط. 26

7-1-2. تعریف ورشكستگی. 28

8-1-2 بررسی قانون ورشكستگی در برخی كشورها 29

9-1-2 بررسی قانون ورشكستگی ایران. 30

10-1-2  دلایل ورشكستگی. 31

1-10-1-2 دلایل درون سازمانی. 31

11-1-2  مراحل ورشکستگی : 33

1-11-1-2 دوره نهفتگی. 33

2-11-1-2 دوره کسری وجوه نقد 34

3-11-1-2  دوره نبود توان پرداخت دیون کامل : 34

12-1-2  ورشكستگی از نظر حقوقی: 35

13-1-2 بررسی استانداردهای موضوعه توسط مراجع حرفه‌ای مختلف در مورد تداوم فعالیت: 35

14-1-2 شیوه‌های ارزیابی تداوم فعالیت.. 36

1-14-1-2 ارزیابی تداوم فعالیت با استفاده از مقررات قانون تجارت: 36

2-14-1-2 ارزیابی تداوم فعالیت با استفاده از گزارش حسابرسان: 37

15-1-2  استانداردهای حسابرسی مربوط به تداوم فعالیت.. 38

16-1-2 پیش بینی ورشكستگی شركت‌های كوچك و كاربرد شاخص‌های غیرمالی. 40

1-16-1-2 پیش‌بینی. 42

17-1-2 كاربرد نسبت‌های مالی. 43

18-1-2 انواع مدل‌های توانمندی مالی. 44

2-18-2 روش تجزیه و تحلیل نسبتها: 45

19-1-2 مدل‌های چند متغیره برای پیش‌بینی ورشكستگی. 46

20-1-2 اشكالات مدل ممیزی ـ تجزیه و تحلیل متمایز كننده 46

21-1-2مدل‌های احتمال شرطی. 47

22-1-2 مشكلات مدل‌های پیش‌بینی ورشكستگی: 48

23-1-2 توسعه مدل‌های پیشین پیش‌بینی توانمندی مالی. 49

24-1-2 مدل‌های پیش‌بینی ورشكستگی. 51

1-24-1-2 مدل ویلیام بیور (1966) 52

2-24-1-2 مدل آلتمن (1968) 53

3-24-1-2 مدل اسپرین گیت (1978) 56

4-24-1-2 مدل اوهلسون  (1980) ـ مدل احتمال شرطی. 57

5-24-1-2 مدل زمیجوسكی  (1984) 58

6-24-1-2  مدل فالمر (1984) 58

7-24-1-2 مدل سی اسکوار  (1987) 59

8-24-1-2 مدل گرایس (1998) 60

9-24-1-2 ارزیابی مدل زاوگین برای رتبه‌بندی مالی شركت‌ها 62

2-2 بخش دوم :پیشینه تحقیق. 68

1-2-2 پیشینه تحقیقات انجام شده خارج ازكشور. 69

2-2-2 پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران. 77

3-2-2 پژوهش های انجام شده در زمینه ورشکستگی در ایران. 78

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

1-3 مقدمه 81

2-3 روش تحقیق. 81

3-3 جامعه  ونمونه آماری. 82

5-3 روش های جمع آوری اطلاعات.. 83

6-3 روش تحقیق. 83

7-3 مدل های مورد استفاده برای آزمون فرضیه های تحقیق. 84

8-3 متغیر های تحقیق. 84

1-8-3 متغیر مستقل. 84

2-8-3 متغیر وابسته 85

9-3 روش تجزیه و تحلیل  اطلاعات.. 86

1-9-3 تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی. 87

10-3 اعتبار درونی و برونی پژوهش.. 93

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

1-4 مقدمه‏ 95

2-4.  شاخص های توصیفی متغیرها 95

3-4. روش آزمون فرضیه ها ی تحقیق. 97

4-4.  تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق. 98

1-4-4. بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: 99

2-4- 4. خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود 100

1-2-4-4. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: 100

1-1-2-4-4. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی الف: 100

2-1-2-4-4. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی ب: 104

2-2-4-4. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم : 108

1-2-2-4-4. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی الف: 109

2-2-2-4-4.تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی ب: 112

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات

1-5 مقدمه 119

2-5. نتایج فرضیه اصلی اول. 119

1-2-5. نتایج فرضیه فرعی الف.. 119

2-2-5- نتایج فرضیه فرعی ب.. 120

3-5. نتایج فرضیه اصلی دوم 120

1-3-5. نتایج فرضیه فرعی الف.. 120

2-3-5. نتایج فرضیه فرعی ب.. 121

4-5.  نتیجه گیری كلی تحقیق. 122

5-5.  پیشنهادات.. 122

1-5-5.  پیشنهاد بر مبنای فرضیه های پژوهش.. 122

2-5-5.  پیشنهاد برای پژوهش های آتی: 123

6-5 محدودیت های تحقیق. 123

پیوست ها

فهرست شرکت ها 126

منابع و ماخذ

منابع فارسی: 128

منابع لاتین: 130

چکیده لاتین. 132