پروژه پایانی ارزیابی فنی و اقتصادی الگوی تصادفات عابر پیاده در راههای درون شهری

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی ارشد M.Sc مهندسی عمران- برنامه ریزی حمل و نقل عنوان : ارزیابی فنی و اقتصادی الگوی تصادفات عابر پیاده در راههای درون شهری (مطالعه موردی استان گیلان)

چکیده:

با توجه به اینکه هزینه و عوارض هر تصادف تابع شدت مستقیم آن است، در مطالعات ایمنی ترافیک تلاش بسیاری برای ارائه مدلهای شدت جهت شناخت عوامل تشدید عوارض تصادفات به عمل آمده است.

در این تحقیق، مدلسازی شدت تصادفات عابر پیاده با استفاده از مدل رگرسیون لاجستیک دوگانه و با سه روش مورد بررسی قرار گرفته است. در روشهای یک و دو، رابطه هر یک از متغیرهای مستقل با متغیر وابسته به ترتیب بصورت جداگانه (روش Enter) و یکپارچه در مدل (روش forward stepwise) بررسی ش د. در روش سوم، ابتدا متغیرهای مستقل اولیه با استفاده از یکی از روشهای آماری چند متغیره به نام روش تجزیه به عامل ها، به متغیرهای کمتری تبدیل شده و سپس رابطه متغیرهای جدید با متغیر وابسته، با استفاده از رگرسیون لاجستیک تحلیل گردید.

متغیر وابسته در مدلهای فوق، شدت تصادفات عابر پیاده در دو دسته جرحی و فوتی می باشد. متغیرهای مستقل، عبارت از مشخصات تصادفات عابر پیاده شهر رشت در گزارشات پلیس راهنمایی و رانندگی و مشخصات جمعیتی شهر رشت در سرشماری سال 1385 می باشند. نتایج حاصل از مدلها، ن شان دهنده رابطه مستقیم سن عابرین پیاده با شدت تصادف بوده است. به طوریکه با افزایش سن عابرین، شدت تصادف به سمت افزایش تعداد فوتی ها پیش رفته است.

همچنین هزینه تصادفات عابر پیاده در استان گیلان در سال 1386، با استفاده از داده های یکی از بیمارستانهای استان، محاسبه گردید. بر این اساس، نرخ بازگشت داخلی (i) در صورت هزینه تنها 10% از هزینه تصادفات عابر جهت ارتقای ایمنی عابرین پیاده، برابر 6/3 یعنی برابر 360% بدست آمد. این عدد یک نرخ بازگشت درخشان و کم نظیری است که هیچ کشوری از سرمایه گذاری در امری که چنین نرخ بازگشتی داشته باشد، غفلت نخواهد نمود.

نیاز به مطالعه در مورد مسئله

تمامی افرادی که هر روز برای انجام کار از منزل خارج و به مقاصد مدرسه، دانشگاه، اداره، بازار، کارخانه، بیمارستان و... حرکت می کنند، بخشی از مسیر را ناخواسته پیاده طی می نمایند و حتی افرادی حسب دستور پزشک موظف به انجام پیاده روی منظم می شوند. به علاوه تمامی افراد استفاده کننده از وسیله نقلیه، از محل پارک خودرو یا ایستگاه حمل و نقل عمومی، مسافت باقی مانده تا محل کار را نیز پیاده طی می کنند. بنابراین تمامی این افراد در زمره عابرین پیاده قرار می گیرند.

عابرین پیاده از جمله کاربران قانونی و برحق سیستم حمل و نقل هستند و از اینرو می بایست قادر به استفاده از این سیستم به شکلی ایمن و بدون تأخیر بی دلیل باشند. عابرین پیاده دارای حق عبور ایمن از خیابانها بوده و لذا برنامه ریزان و مهندسان، دارای مسئولیت رسمی و تخصصی برای برنامه ریزی، طراحی و نصب تسهیلات ایمن و راحت گذرگاهی برای عابرین پیاده می باشند. عابرین پیاده می بایستبعنوان کاربران، در طراحی تمامی خیابانها دیده شوند.

عابرین پیاده یکی از آسیب پذیرترین کاربران راهها می باشند به طوریکه بر اساس گزارشات موجو د، میزان تصادفات عابرین پیاده و مجروحان و کشته های ناشی از آنها، درصد قابل توجهی از تصادفات و نیز شدت تصادفات را در کشورهای مختلف جهان شامل می شود. این تصادفات هزینه های اقتصادی، اجتماعی و آثار سوء فراوانی را به جامعه تحمیل می نماید. از طرفی علیرغم هزینه های هنگفت و فراوان سالیانه برای ایمنی راه ها، تنها درصد اندکی برای ایمنی عابرین به کار برده می شود.

به علت بالا بودن تعداد مجروحان و تلفات عابرین پیاده، ایمنی این گروه از کاربران راه به عنوان یک عامل مهم در بهبود ایمنی ترافیک به حساب می آید.

از طرفی تصادفات عابر پیاده در راههای درون شهری، مرتبط با عوامل مختلف جاده ای، انسان ی، وسیله نقلیه و محیط می باشند. تحقیق و مطالعه پیرامون عوامل مؤثر بر وقوع تصادفات عابر پیاده وهمچنین اثرات آن بر کاهش تعداد و شدت تصادفات عابر را می توان از جمله اهداف بسیار مهم در هرکشوری دانست. چرا که این تصادفات همانگونه که قبلاً نیز اشاره شد، دارای هزینه های گزاف اجتماعی و اقتصادی بر جامعه بوده و دارای آثار سوء فیزیکی و روانی بر روی افراد جوامع مخالف می باشد.

از طرفی دیگر سهم عابرین پیاده در کل تصادفات درون شهری کشور بخصوص استان گیلان و شهر رشت، سهمی قابل توجه و بطور متوسط طی سالهای 1382 الی 1386 در تصادفات فوت ی، بیش از35% و در تصادفات جرحی بیش از 20% می باشد.

لازم به ذکر است که آمار تصادفات جرحی، بر اساس گزارش پلیس راهنمایی و رانندگی و آمار تصادفات فوت ی، طبق گزارشات رسمی اداره کل پزشکی قانونی استان گیلان می باشد. همانطوریکه ملاحظه می شود، سهم عابرین پیاده در تصادفات جرحی و خصوصاً تصادفات فوتی استان گیلان، قابل توجه می باشد.

باتوجه به این که هزینه و عوارض هر تصادف، تابع مستقیم شدت آن است، شناخت عواملی ک ه باعث تشدید عوارض تصادفات می شوند از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. به همین دلیل در مطالعات ایمنی ترافیک تلاش بسیاری برای ارایه مدل های شدت به عمل آمده است.

عوامل بسیاری چون جنسیت، سن، نوع وسایل نقلیه درگیر، نحوه حرکت وسایل نقلیه در هنگام تصادف، سرعت حرکت و عوامل طرح هندسی راه و غیره که بر شدت تصادف تاثیر گذارند، قابل منظور کردن در مدل شدت هستند. مدلسازی شدت تصادفات برحسب پارامترهای مزبور، امکان پیش بینی وقوع یا عدم وقوع تصادفات نیازمند تجهیزات امداد رسانی را فراهم می کند، و علاوه بر آن، با استفاده از این مدل، می توان به بررسی میزان تأثیر هر عامل در شدت بخشیدن به تصادفات پرداخت. آشکار است که چنین شناختی، منتهی به امکان پذیر شدن تدوین برنامه های ایمن سازی تردد در جهت کاهش تبعات ناشی از تصادفات می شود.

در حالیکه مطالعات گسترده ای در سایر نقاط جهان بر روی ایمنی عابر پیاده صورت گرفته است، لکن تاکنون توجه چندانی به این گروه آسیب پذیر از کاربران راه در ایران و خصوصا استان گیلان نشدهاست.

بنابراین جهت حفظ ایمنی شهروندان، یک آنالیز و ارزیابی از الگوهای ترافیکی و عابرین پیاده مورد نیاز می باشد.

تأثیر مشخصات جاده ای بر تصادفات عابر پیاده

برخی مطالعا ت، نگاهی به اثر مشخصات طراحی جاده مانند عرض جاده، محل تقاطعات، تکرارگذرگاههای عابر پیاده ، پیاده رو و چراغ های راهنما بر روی شدت صدمات داشته است.

عرض معبر

عرض خیابان بعنوان یک عامل مثبت در ارتباط با شدت برخوردهای عابر شناخته شده است.

مطالعات اندکی از داده های تصادف برای تحلیل اثر باریک کردن عرض معبر از طریق گسترش پیاده روها یا سایر راهکارها استفاده نموده و بیشتر مطالعات از اقدامات دیگری چون سرعت وسایل نقلیه و اثرات متقابل عابر/وسیله نقلیه ، برای ارزیابی اثر عرض معبر بر روی ایمنی عابر استفاده نموده اند.

دیویس ، در سال 1991، نتایج مطالعه ای که توسط تامسون و هیدن در ناتینگهام، بریتانیا، بر روی تأثیر عرض معبر که در آن پیاده روهای برجسته به میزان 5/2 متر در خیابان گسترش یافته بودند را گزارش نموده است. بر اساس گزارش نویسندگان، بعد از اجرای کار، تصادفات عابر از 7/4 تصادف در سال، به 1 تصادف در سال تقلیل یافته بود. البته اطلاعات کافی جهت دستیابی و تعیین ضریب تعدیل تصادف (AMF) وجود نداشته است.

مطالعات دیگری نیز در دانمارک و نروژ، ارتباط میان عرض معبر و ایمنی عابر را بررسی نمودند.

البته این مطالعات بعلت ساده بودن روشهای بررسی خود در رده مطالعات با کیفیت پایین قرار گرفتند.

بطور کلی از مطالعاتی که تصادفات را معیار خود قرار داده اند، مشخص گردید که تأثیر عمده عرض معبر بر روی ایمنی عابر غیر قطعی می باشد.

گذرگاه های عابر پیاده

بیشتر تصادفات عابرین در زمان عبور آنها از عرض خیابان رخ داده و بر اساس تحقیقات، ریسک تصادف بر روی تسهیلات غیر گذرگاهی به نسبت تسهیلات گذرگاهی، بسیار بیشتر می باشد

...

ویژگیهای مؤثر در تصادفات عابر پیاده

زمان

آمارها نشان دهنده وقوع بیشتر تصادفات عابر، در طول ماههای زمستان در مقایسه با ماههای تابستان و پاییز می باشند. افراد کمتری علاقه مند به پیاده روی در مسافتهای طولانی در ماههای زمستان، بعلت سرمای زمستان و شرایط آب و هوایی خیس بوده، و این عامل به عنوان یک فاکتور مشارکتی مهم می باشد.

بر اساس تحقیق صورت گرفته، بیشتر تصادفات در بریتانیا در مقایسه با روزهای هفته در روزهایشنبه و کمترین آنها در روزهای یکشنبه رخ داده است. البته این آمار، برای شهرهای مختلف فرق میکند. همچنین طبق یافته کریستی در سال 1998، بیشتر تصادفات کودکان عابر در طول روزهای کاری هفته اتفاق افتاده است. در مطالعه دیگری توسط سن تینلا و کیگان در سال 2004 معلوم شد که بیشتر تصادفات عابر بعد از ساعات مدسه رخ می دهد. لذا ممکن است بتوان گفت که ساعات زودتر تعطیلی مدارس (و در نتیجه ساعات زودتر شروع آنها) به معنای پیاده روی عابرین بیشتری در ساعات غیر اوج ترافیکی و در نتیجه در امان بودن بالقوه از برخورد با جریانهای ترافیکی سنگین می باشد. گرین طی مطالعه ای در سال 1980، اثر تاریکی بر روی میزان تصادفات در پنج روز کاری قبل و بعد از تغییرساعت، طی سالهای 1975، 1976 و 1977 را بررسی نمود. مطالعه نشان داد که در بازه های زمانی عصر، تعداد کل تصادفات جرحی، 5% و تصافات فوتی یا جراحت شدید، 100% افزایش داشته اند. نتایج مطالعات فوق در مرجع گزارش شده است.

مجموع تعداد مصدومین شدید طی روزهای دوشنبه تا جمعه (روزهای کاری) ثابت بوده و دربرخی موارد در روزهای تعطیل هفته کمتر می باشد...

انواع تصادفات عابر پیاده

در این بخش به انواع تصادفات عابر پیاده که در مطالعات مختلف آمده است، اشاره می گردد ...

سرفصل مطالب پایان نامه

چکیده

مقدمه

فصل اول: کلیات

فصل دوم: کاوش در متون

فصل سوم: روش تحقیق

فصل چهارم آنالیز توصیفی

فصل پنجم نتایج مدلهای تصادفات عابر پیاده

فصل ششم ارزیابی اقتصادی تصادفات عابر پیاده

فصل هفتم نتیجه گیری و پیشنهاد

منابع و ماخذ

Abstract